Wat is een depressie?

Bij een depressie is de behandeling en opvolging via de huisarts, psycholoog of psychiater steeds noodzakelijk. Depressie heeft namelijk niet noodzakelijk ‘negatieve oorzaken’ zoals een echtscheiding, een sterfgeval in de nabije omgeving of het verlies van werk, maar kan zelfs voorkomen na een blijde gebeurtenis, zoals een geboorte of nieuw werk. Depressie kan ook voorkomen zonder aanwijsbare oorzaak.

De symptomen van depressie

Een depressie is een complex en ernstig ziektebeeld, met vaak zware klachten op fysiek en psychisch vlak. Een depressie heeft een grote invloed op het algemeen welbevinden en weegt zowel op het familie- en gezinsleven, het sociale leven, het werk en de hobby’s. Wie een depressie heeft of manisch depressief is, moet dit tijdig aanpakken om niet in een neerwaartse spiraal te belanden.

Een depressie weegt op het familie- en gezinsleven, het sociale leven, het werk en de hobby’s.

We spreken van een depressie wanneer de patiënt zich minstens twee weken na elkaar erg neerslachtig voelt en daarnaast last heeft van meerdere hieronder vermelde klachten:

• Ernstige vermoeidheid
• Traag nadenken, praten of bewegen
• Stress, angst, faalangst en lichamelijke onrust
• Eetstoornissen (met gewichtsverlies- of toename)
• Onzekerheid en piekeren
• Gevoelens van wanhoop en machteloosheid
• Een depressief of manisch depressief gevoel
• Lusteloosheid en prikkelbaarheid
• Weinig interesses en plezier
• Concentratieproblemen, vergeetachtigheid en besluiteloosheid
• Schuldgevoelens en zelfverwijten
• Een minderwaardigheidsgevoel
• Een “leeg” gevoel vanbinnen
• Burnout
• Slecht slapen (moeilijk slapen of doorslapen)
• Een verlaagd libido
• Lichamelijke klachten zoals duizeligheid, hartkloppingen, trillende handen, druk op de borst, hoofd- en rugpijn, verstopping, een droge mond… en andere onverklaarbare pijnen

De oorzaken van depressie

Er kan een duidelijke aanleiding zijn, zoals een ingrijpende gebeurtenis of een onverwerkt verleden of verdriet. In sommige gevallen is er echter geen aanwijsbare reden voor het ontwikkelen van deze aandoening. Het gaat dan om een combinatie van verschillende factoren, van sociale, lichamelijke en psychische aard, die elkaar kunnen versterken. Ook erfelijkheid speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van een depressie. Onderzoekers denken dat het krijgen van een depressie gedeeltelijk genetisch bepaald wordt.

Ook erfelijkheid speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van een depressie.

In de meeste gevallen is een depressie het gevolg van een emotionele disbalans bij de patiënt. Om in harmonie te leven en te functioneren moeten de draagkracht en de draaglast van een persoon helemaal in evenwicht zijn. Wanneer de belasting de draagkracht gedurende een lange of heel intense periode overstijgt, raakt het systeem uit balans. Op dat moment is de kans om in een depressie te belanden bijzonder groot. Aangezien de moderne maatschappij steeds hogere eisen stelt, wordt de druk op elk individu sterk verhoogd. Hierdoor kan elke persoon, ongeacht zijn status, herkomst of sociale context, een depressie ontwikkelen.

De behandeling van depressie

Depressie dient altijd behandeld te worden onder toezicht van een arts. Het is uiterst belangrijk om de behandeling niet alleen te richten op de symptomen en klachten, maar ook op de oorzaken van de depressie. 

Niet-medicamenteuze behandeling

Bij niet-medicamenteuze ondersteuning gaat de arts – eventueel met hulp van een psycholoog – op zoek naar de oorzaak van de depressie. Deze kan lichamelijk zijn, maar is meestal psychisch. Hierbij kan gesprekstherapie een belangrijke rol spelen.

Het is ook heel belangrijk om te zorgen voor een normaal dag- en nachtritme. Een verstoord slaappatroon heeft invloed op het functioneren overdag en zorgt dat het lichaam zowel geestelijk als lichamelijk onvoldoende herstelt. Ook een goed slaapsysteem, zoals dat van Dorsoo, kan bijdragen tot een betere nachtrust.

Een verstoord slaappatroon heeft invloed op het functioneren overdag.

Naast voldoende slaap (8 uur) ‘s nachts zijn ook de leefstijl en voedingspatronen belangrijk voor het overwinnen van een depressie. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om voldoende water drinken, voldoende groente en fruit eten, suikers en koffie vermijden.

Lopen en sporten zijn de beste antidepressiva. Door te bewegen komen natuurlijke gelukshormonen vrij. Buiten bewegen versterkt dit nog. Denk bijvoorbeeld aan een wandeling aan zee of in het bos.

Medicamenteuze ondersteuning

Wanneer een matige of zware depressie langer dan 3 weken aanhoudt en grote invloed heeft op het dagelijks functioneren, kunnen medicijnen helpen. Medicijnen tegen depressie worden antidepressiva genoemd, medicijnen tegen angststoornissen anxiolitica. 

Bij 20% van de patiënten werkt één antidepressivum onvoldoende en dienen verschillende antidepressiva gecombineerd te worden. Het is ook belangrijk te weten dat het effect van deze medicijnen slechts geleidelijk op gang komt. Pas na twee weken verbetert de stemming.

Bij 20% van de patiënten werkt één antidepressivum onvoldoende.

Net zoals alle geneesmiddelen kennen antidepressiva ook bijwerkingen, zoals maag- en darmklachten, nervositeit, hoofdpijn, gewichtstoename, moeilijk plassen, een droge mond, slapeloosheid en seksuele stoornissen. Het is daarom heel belangrijk om zich aan de voorgeschreven dosering te houden en geleidelijk af te bouwen.