Wat is facetartrose of artrose in de rug?

Artrose, ook gewrichtsslijtage genoemd, is de geneeskundige naam van een aandoening aan het kraakbeen in de gewrichten. Artrose komt voor in alle gewrichten zoals de knieën, de schouders, heupen en handen om er maar enkele te noemen. In dit artikel bekijken we voornamelijk artrose in de rug en de nek. In de volksmond heeft men het vaak over een “versleten rug” als men over facetartrose van de rug spreekt.

Symptomen van artrose in de rug

Rug artrose manifesteert zich rond de facetgewrichten van de wervelkolom. Bij een gezonde wervelkolom glijden deze gewrichten soepel over elkaar. Ze hebben als functie om de rug beweeglijk te maken en vangen mee krachten op bij het zitten, staan en tillen. Wanneer iemand met facetartrose kampt, gaan de facetgewrichten van de wervelzuil echter over elkaar schuren. 

Het schuren van de facetgewrichten veroorzaakt gewrichtspijn. Omdat bewegen pijnlijk wordt, zal de artrosepatiënt dit vermijden, met toenemende stijfheid als gevolg. Facetartrose komt frequent voor in de onderrug en nek en in mindere mate in de midden- en bovenrug.

Omdat bewegen pijnlijk wordt, zal iemand met artrose dit vermijden.

Artrose wordt soms verkeerdelijk verward met artritis. Artritis en artrose zijn beide gewrichtsklachten, waarbij artritis een ontsteking is en artrose een degeneratief proces, of slijtage.

Oorzaak van artrose in de rug

Artrose ontstaat doordat bij het ouder worden meer gewrichtskraakbeen verloren gaat dan het lichaam kan produceren. Artrose van de facetgewrichten is het gevolg van (steeds meer) slijtage (degeneratie) van de tussenwervelschijven. De hoogte van de tussenwervelschijf tussen de wervellichamen vermindert en een wervelschijf verliest soms helemaal zijn functie van schokdemper. De wervels in onze ruggengraat komen hierdoor dichter bij elkaar te liggen, waardoor de druk op de facetgewrichten stijgt. 

Door deze overbelasting vermindert de kwaliteit van de kraakbeenlaag op de facetgewrichten en deze laag zorgt er net voor dat de botstructuren goed over elkaar glijden. De slijtage van het kraakbeen in combinatie met de verhoogde druk op de facetgewrichten is de reden dat de gewrichten over elkaar schuren.

Behandeling van rugpijn bij facetartrose

Bij artrose kan de schade van het kraakbeen niet hersteld worden, maar er kan wel iets gedaan worden om de pijn te verlichten en de gewrichten soepel te houden. Dit kan door middel van medicatie, kinesitherapie, acupunctuur en operaties.

Medicatie

De huisarts schrijft meestal NSAID’s voor, dit zijn geneesmiddelen die de ontstekingsreacties in de gewrichten verminderen. Als de artrose in de rug al te ver gevorderd is, wordt u doorverwezen naar een specialist. Een prothese is een laatste stap. Als tussenstap wordt vaak kinesitherapie voorgeschreven of worden injecties gegeven met hyaluronzuur.

Hyaluronzuur voedt, smeert en beschermt ‘tijdelijk’ het gewricht en kan operaties in het beste geval tot enkele jaren uitstellen. Alhoewel nevenwerkingen over de jaren heen zijn verminderd, blijven de resultaten gemengd en onvoorspelbaar van patiënt tot patiënt. Sommige patiënten merken na 6 maanden geen enkele verbetering. Voor anderen is het wel heilzaam en hebben ze jarenlang minder pijn.

Kinesitherapie

Een kinesitherapeut kan u helpen uw gewrichten soepel te houden door het aanleren van een goede lichaamshouding, betere bewegingen en oefeningen voor thuis. Er kan ook door warmtetherapie en mobilisatietechnieken verlichting worden gebracht. Ondanks de pijn is blijven bewegen cruciaal om op lange termijn zo soepel mogelijk te blijven. Het komt er voor een stuk op neer om de patiënt te leren leven met zijn artrose.

Een kinesitherapeut leert hoe men het best met de rugpijn kan omgaan.

Een warm kersenpitkussentje biedt eenvoudige pijnverlichting voor thuis. De warmte zorgt voor een goede doorbloeding van het gewricht en van eventuele gespannen rugspieren.

Acupunctuur

Volgens onderzoek (2018) helpt acupunctuur bij het verlichten van symptomen van artrose, zoals ontstekingen, stijfheid en pijn. Ondanks dat men vanuit de wetenschap sceptisch staat tegenover deze alternatieve geneeswijze blijkt toch een deel van de mensen er echt mee geholpen te zijn. In België wordt acupunctuur gedeeltelijk terugbetaald door heel wat ziekenfondsen. 

Een ontspannen nachtrust

Een goed slaapsysteem, zoals dat van Dorsoo, zorgt in de eerste plaats voor een anatomisch correcte ondersteuning en een veel grotere relaxatie tijdens het slapen. Mensen met atrose rugpijn hebben er alle baat bij om een bed te kiezen dat voor een evenwichtige lichaamsondersteuning zorgt. De druk op de aangetaste (facet)gewrichten wordt zo grotendeels weggenomen en men kan met gevoelig minder pijn slapen. Een diepe, ontspannende nachtrust is ook psychologisch heilzaam, vooral bij continu aanwezige pijn als artrose.