Wat is een discusprotrusie?

De wervelkolom biedt ondersteuning aan de romp en beschermt het ruggenmerg. Het ruggenmerg is van vitaal belang omdat het de basis is van de bezenuwing van het lichaam (spieren, organen) en het lichaam met de hersenen verbindt. De wervelkolom bestaat uit wervels van bot die zorgen voor de stevigheid. Tussen de wervels liggen tussenwervelschijven (discussen), een soort kussentjes met een gelmassa binnenin. Deze zorgen voor de beweeglijkheid van de wervelkolom, maar vangen ook schokken en belastingen op. De discussen zijn dan ook kwetsbare delen in de rug. Binnenin de discus ligt een geleiachtige kern, de nucleus. Bij te veel belasting of bij een extreme druk of uitwendige kracht (letsel, trauma) kan de nucleus scheuren. De nucleus gaat hierbij de stevige kraakbeenringen van de tussenwervelschijf naar buiten duwen waardoor een uitstulping ontstaat die het ruggenmerg kan raken. Men spreekt dan van discusprotrusie. 

Een discusprotrusie gaat over in een hernia wanneer de buitenste bindweefselring van de tussenwervelschijf doorscheurt en de gelachtige vloeistof van de kern of nucleus uit de discus loopt.

Discusprotrusie komt vaak voor in de lage rug ter hoogte van L4-L5 en tussen L5-S1. Daarnaast is de nek een terugkerende plaats voor een protrusie. De midden- en bovenrug zijn minder onderhevig aan discusproblemen. De reden dat de lage rug gevoelig is voor discusaandoeningen is dat krachten op de wervelkolom, bijvoorbeeld bij tillen, op die plaats het grootst zijn. 

Symptomen van discusprotrusie

De klachten ontstaan meestal geleidelijk aan en de pijn wordt meestal lokaal gevoeld. Doordat de patiënt een houding aanneemt waarbij hij zo weinig mogelijk pijn voelt, lijkt het alsof hij scheef staat of loopt. Afhankelijk van hoe erg de nucleus tegen het ruggenmerg duwt, kan de pijn naar de benen of armen uitstralen. Dit kan gepaard gaan met tintelingen en veranderde sensaties van de huid (paresthesieën, voosheid, speldenprikken).

In het ergste geval kan er een motorische uitval ontstaan. De arm of het been kan dan niet goed meer bewogen worden. Aan de ledematen is er dan uitval van de functies: krachtverlies, minder reflexen, soms verlammingsverschijnselen.

Oorzaak van discusprotrusie

Een discusprotrusie kan verschillende oorzaken hebben.

In de meeste gevallen wordt het veroorzaakt door (langdurige) overbelasting van de rug of door het vaak aanhouden van verkeerde lichaamshoudingen. Door veelvuldig verkeerde, asymmetrische belasting vertonen de kraakbeenringen aan de buitenkant van de discus steeds meer scheurtjes. De discus zal onder druk van binnenuit van de nucleus, de gelachtige kern van de schijf, geleidelijk aan uitpuilen. Daar kunnen jaren over gaan.

Discusprotrusie kan ook plots ontstaan, bijvoorbeeld door een verkeerde (draai)beweging of door het bruusk heffen van een zwaar voorwerp in een slechte tilhouding. Ook hier zal de tussenwervelschijf reeds scheurtjes vertoond hebben in het kraakbeengedeelte.

Behandeling van discusprotrusie

De meeste klachten bij een discusprotrusie kunnen behandeld worden door een combinatie van klassieke pijnstillers en kinesitherapie. De kinesitherapeut gebruikt warmte, ultrasound en elektrotherapie om de pijn te verminderen. Massage en mobilisaties van de betrokken wervels en ledematen helpen de gewrichten soepel te houden. 

Zolang er pijn met uitstraling is, is voldoende rust belangrijk. Toch is het belangrijk om niet alle beweging te mijden, dit verzwakt namelijk de spieren. Een kersenpitkussentje of infraroodlamp kan thuis helpen om de spieren te ontspannen. Na de behandeling van de pijn en als er minder uitstraling is, dient een oefenprogramma gevolgd te worden om het herstel te behouden. Dit gaat onder meer over het versterken van de buik- en rugspieren en de bekkenbodemspieren. Ook houdingscorrigerende oefeningen kunnen aangewend worden.

Indien medicatie en kinesitherapie onvoldoende helpen, kunnen infiltraties de aanhoudende pijn verhelpen. Soms moet men operatief handelen. Meestal komt het niet zover maar eenmaal men te maken krijgt met een discusprotrusie moet de patiënt weten dat deze plek altijd wel de kwetsbaarste blijft in de wervelkolom. Een advies is dan om de rug sterk en soepel te houden. Door het gericht trainen van de rug- en buikspieren, grote en kleine spiergroepen, wordt de wervelkolom als het ware ondersteund door een korset van spieren. 

Gezonde nachtrust

Recuperatie 's nachts is essentieel voor een gezonde discus. De wervelkolom dient perfect ondersteund te worden tijdens de slaap om volledig te kunnen herstellen. Gebeurt dit niet, dan worden de discussen onvoldoende weer gevuld met vocht en zijn ze vatbaarder voor protrusie of andere discusletsels.

Een goed slaapsysteem, zoals dat van Dorsoo, zorgt voor een correcte ondersteuning en relaxatie van de rugspieren. Met een uitgeruste rug wordt overbelasting tegengegaan en heeft u minder kans op blessures.