Lage rugpijn: wat kan u eraan doen?
Lage rugpijn is een van de meest voorkomende gezondheidsklachten in België. Jaarlijks heeft 20% van de Belgen er mee te maken en 80% van de mensen maakt in zijn leven een periode met rugpijn door. Hoe moet u er in grote lijnen mee omgaan en wat zijn de belangrijkste adviezen volgens de wetenschap?
Wat te doen bij lage rugpijn: nieuwste richtlijnen
Huisartsen, medische specialisten en gezondheidsverleners krijgen dikwijls bijscholingen om patiënten maximaal te begeleiden bij chronische rugklachten. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) ontwikkelde in het najaar van 2017 een elektronische tool om patiënten beter op te volgen. Deze tool beschrijft ook de stappen om rugpijn te bestrijden.
De richtlijnen van het KCE wensen duidelijk te sensibiliseren voor overmatig inzetten van medicamenten, onderzoeken en chirurgie. Men pleit ervoor om rugpijn zoveel mogelijk op een natuurlijke manier op te lossen met ondersteuning van zorgverleners zoals de huisdokter, de kinesitherapeut, de osteopaat, de psycholoog. Onderzoeken, operatie en medicamenten moeten aangewend worden wanneer het niet anders kan.
Het sterke aan deze richtlijn is de unieke samenwerking tussen onderzoekers van het kenniscentrum en 31 zorgverleners die dagelijks in de praktijk staan. De aanbevelingen gaan uit naar alle specialisaties die betrokken partij zijn bij mensen met (lage) rugpijn.
Dus wat te doen bij pijn in de onderrug afgaand op de richtlijnen van het KCE?
De basis van rugpijnbestrijding: zelfzorg
Met zelfzorg bedoelt men al die dingen die een patiënt kan doen om zijn om rugpijn te verhelpen en te voorkomen. Zelfzorg vormt de basis en wordt aangevuld met kinesitherapie, manuele technieken en psychologische ondersteuning. Lage rugpijn komt het meest voor omdat de rug daar de grootste hefboom heeft.
Het dramatiseren van rugpijn is nergens voor nodig aangezien het niet levensbedreigend is en het in veel gevallen vanzelf verdwijnt. En gelukkig is rugpijn iets waar men zelf ook veel kan aan doen. Deze feiten zijn belangrijk om de neerwaartse spiraal te vermijden als de rugklachten toch langer aanhouden dan verwacht.
Herneem snel de dagelijkse activiteiten
Het heeft geen zin om het hernemen van de dagelijkse activiteiten uit te stellen. Zelfs met beperkte pijn is het goed om desnoods aangepast werk te verrichten. Het kenniscentrum stelde reeds in 2007 dat de arbeidsgeneesheer in overleg met de behandelende arts meer kan doen inzake informatie over en preventie van lage rugpijn en om het terug aan het werk gaan te versnellen.
Vanaf de eerste dag revalidatie zou een snelle terugkeer naar de werkvloer de doelstelling moeten zijn. Een lange inactiviteit zorgt er voor dat het terug aan het werk gaan moeilijker wordt en kan leiden tot een chronisch karakter van de rugklachten. Voor mensen die niet meer professioneel actief zijn is het terug uitvoeren van de dagelijkse taken even belangrijk. Let hierbij goed op uw houding. In de werksituatie kan de ergonomie van de werkplek bekeken worden.
Verbeter uw nachtrust.
Een goede nachtrust is essentieel om goed te recupereren. Lees meer over het best ondersteunende bed van Dorsoo.
Belangrijkste richtlijn: beweeg voldoende, ook als u pijn heeft
Rust roest. Bewegen is dan ook heel belangrijk, ook bij pijn. Een pijnlijke rug zorgt voor een stramme houding en gespannen rugspieren. Geniet van een wandeling, ga rustig fietsen of zwemmen. De bewegingsangst overwinnen is cruciaal voor een vlot herstel.
Doe voornamelijk lichte activiteiten die de rug soepel houden. Geen zware fitnessoefeningen dus, maar bijvoorbeeld pilates of stretchoefeningen. Ga eventueel langs bij een kinesitherapeut om te bekijken wat voor u mogelijk is. Bewegen helpt niet alleen genezend, maar ook preventief. Het versterken van rug- en buikspieren helpt om rugpijn te voorkomen.
Controleer uw gewicht.
Overgewicht zorgt voor extra belasting op de onderste wervelschijven. Onderzoek toonde aan dat een verlies van 5 kilogram de pijnklachten al kan doen afnemen.
Radiologisch onderzoek inperken
Vaak worden er onderzoeken zoals radiografie en scans uitgevoerd en die blijken volgens het KCE, in veel gevallen, totaal niet nuttig te zijn. Integendeel, het zorgt voor veel ongerustheid bij de patiënt waardoor het probleem van rugpijn psychologisch groter wordt. Bovendien is de straling die vrijkomt bij deze technieken niet onschuldig. Onderzoeken zoals radiografie, CT- of MRI-scans hebben enkel nut als er door de behandelende arts naar een dieperliggende oorzaak van lage rugpijn wordt gezocht.
Chirurgie en infiltraties voor een kleine groep
Chirurgie wordt in principe enkel aangewend als er geen andere mogelijke oplossing meer voorhanden is. Aan elke operatie zijn risico’s verbonden. In België wordt naar verluidt vrij veel geopereerd en het bewijs voor blijvend resultaat bij rugpijn is tot op heden niet overtuigend. Een operatie uitvoeren zou in principe in een consensus moeten genomen worden met de verschillende experten (huisarts, therapeut, chirurg, pijnspecialist, …) dus multidisciplinair. De psychologische impact van een vaak zware operatie is bovendien niet te onderschatten.
Infiltraties zoals epidurale injecties zijn toepasbaar in duidelijk omlijnde gevallen. Het gebruik van cortisone in deze infiltraties heeft bijwerkingen.
Medicatie tijdelijk gebruiken
Het blijft de bedoeling om zo weinig mogelijk medicatie en pijnstillers te gebruiken. Onderzoek toont namelijk aan dat mensen met pijn soms te gemakkelijk pijnstillers en ontstekingsremmers nemen en er zelfs verslaafd aan kunnen geraken. Het gaat dan vooral om zwaardere pijnstillers op voorschrift. In de acute fase kan medicatie nuttig zijn om pijn te verlichten en ontsteking af te remmen.
Uitsluiten van weinig voorkomende aandoeningen
Het uitsluiten van ernstige maar weinig voorkomende aandoeningen is de taak van de zorgverleners. Door analyse van de symptomen is men perfect in staat om ernstige aandoeningen zoals een breuk, een tumor, een ontstekingsziekte enzovoort uit te sluiten. Opnieuw is het inzetten van radiologisch onderzoek maar zeer beperkt noodzakelijk.
Waakzaamheid bij kans op chronische lage rugpijn
Personen met een hoger risico op de ontwikkeling van chronische rugklachten zijn gebaat met actieve preventie. De zorgverleners kunnen het risico inschatten op basis van vragenlijsten. Mensen met meer risico op chronische rugproblemen hebben intensievere begeleiding nodig, zowel fysiek als psychologisch. Voorkomen is beter dan genezen, is de boodschap. De emotionele weerbaarheid is een niet te onderschatten factor in het bestrijden en vermijden van chronische pijn.
Heeft u reeds aan een goede nachtrust gedacht?
Kies voor een bed dat maximale ondersteuning biedt. Zo kunnen uw wervelkolom en rugspieren maximaal herstellen tijdens de nacht. Met een beter uitgeruste rug is de kans groot dat u overdag ook minder rugpijn ervaart. Bovendien helpt beter slapen om pijn mentaal draaglijk te maken.
Gerelateerde artikels
