Chronotypes: de vier slaaptypes
Niet iedereen leeft op hetzelfde bioritme. Traditioneel delen we onszelf in bij de 'vroege vogels' of de 'nachtuilen'. Ochtendmensen zijn 's ochtends meteen klaarwakker en vol energie terwijl avondmensen pas tegen de avond in topvorm komen. Wetenschappelijk onderzoek aan de Vrije Universiteit Brussel en het Brugmann Ziekenhuis bevestigt zelfs het bestaan van niet twee maar vier verschillende slaaptypes, oftewel chronotypes.
Niet twee maar vier chronotypes
De Amerikaanse klinisch psycholoog en zelfverklaarde slaapexpert Michael Breus was er al langer van overtuigd dat er vier chronotypes bestaan. Hij heeft er een boek over geschreven, waarin hij die chronotypes elk een naam geeft: beer, leeuw, wolf en dolfijn. Hij pleit er dan ook sterk voor om rekening te houden met ons chronotype bij het indelen van onze activiteiten. Ons chronotype is de natuurlijke neiging van ons lichaam om op bepaalde tijden wakker te zijn of te slapen.
Het circadiane ritme
Het chronotype hangt nauw samen met ons circadiane ritme, dat de slaap-waakcyclus en de melatonineproductie van ons lichaam regelt. Ons circadiane ritme wordt voornamelijk beïnvloed door blootstelling aan licht en volgt de cyclus van de zon. Dus wordt er 's ochtends minder melatonine – een hormoon dat ons slaap-waakritme reguleert – aangemaakt, zodat we wakker worden, en 's avonds juist meer, om te helpen in slaap te vallen.
Volg uw chronotype
In tegenstelling tot ons circadiane ritme wordt ons specifieke chronotype niet beïnvloed door externe krachten, maar alleen door genetische voorbestemdheid. Daarom is het beter dat we met ons chronotype meewerken en er niet tegenin gaan om zo uitgerust en productief mogelijk de dag door te brengen. Als u vaak een slechte slaapkwaliteit ervaart ondanks een volledige nachtrust, is het mogelijk dat u uw chronotype tegenwerkt. Dat kan bijvoorbeeld gelden voor bedpartners die verschillende chronotypes hebben, maar altijd tegelijk gaan slapen en opstaan.
Verbeter uw nachtrust.
Een goede nachtrust is essentieel om goed te recupereren. Lees meer over het best ondersteunende bed van Dorsoo.
Concreet: de vier chronotypes
Benieuwd welke die chronotypes dan wel zijn? Hier komen ze:
Chronotype beer
Dit is het meest voorkomende chronotype: ongeveer 55 % van de mensen heeft chronotype beer. Mensen met dit chronotype zijn het productiefst voor de middag en in de vroege namiddag. In de late namiddag voelen ze hun energie afnemen en in de vroege avond beginnen ze zich te ontspannen om te gaan slapen. De slaap-waakcyclus van beren is afgestemd op de zon, dus is het voor hen het natuurlijkst om ook met de zon op te staan en te gaan slapen als de zon onder gaat.
Chronotype leeuw
'De morgenstond heeft goud in de mond' is het motto van de leeuw. De 15 % mensen met het chronotype leeuw worden meestal heel vroeg wakker en zijn het productiefst in de ochtend en voormiddag. Leeuwen zijn op hun best als ze meteen aan de slag kunnen en hun to-do-lijstje zo vlug mogelijk afgewerkt krijgen. Nadat ze hun dag beëindigd hebben en in de vroege avond tot rust gekomen zijn, vallen leeuwen bij voorkeur al in slaap tegen 21.00 of 22.00 uur.
Chronotype wolf
Als iemand zegt dat hij geen ochtendmens is, heeft hij vrijwel zeker het chronotype wolf. Mensen met dat chronotype (15 % van de bevolking) voelen zich het best als ze later op de dag wakker worden. Hun productiviteit piekt tussen 12.00 en 16.00 uur en ze krijgen 's avonds nog een opstoot van energie. Als wolven hun werktijden kunnen aanpassen aan het unieke schema van hun lichaam, lukt het hen veel beter om alles gedaan te krijgen op een drukke dag.
Chronotype dolfijn
Van alle chronotypes heeft de dolfijn het het moeilijkst om een slaapschema te vinden dat voor hem werkt. Mensen met het chronotype dolfijn zijn over het algemeen gespannen, gevoelige slapers die vlug gestoord worden door geluid of licht. De gefragmenteerde slaappatronen van een dolfijn overlappen vaak met symptomen van slapeloosheid. De 10 % mensen met dit chronotype zijn over het algemeen het productiefst tussen 10.00 en 14.00 uur.
Wilt u weten welk chronotype u bent? Op deze website kunt u de test doen.
Gerelateerde artikels
